
De voorkeur voor voedsel zal worden beïnvloed door de eetlust. Dit is een psychisch-biologische sensatie die in relatie staat met het blijven eten en verlangen naar bepaalde voedingsmiddelen. Maar de drang naar een bepaald voedingsmiddel komt niet altijd overeen met het genot dat het voedingsmiddel brengt. Na de opstart van chemotherapie kan de oncologische zorgvrager eventueel te kampen krijgen met een snel gevoel van verzadiging met een daling van de eetlust tot gevolg (Boltong & Keast, 2012).
Dit kan verschillende oorzaken hebben:
- Gastroparese ten gevolge van eventuele tumordoorgroei
- Obstructie van de pylorus of duodenum ten gevolge van gastritis
- Aantasting van de slijmvliezen in de mond en neus, dit zal als gevolg hebben dat er smaakverandering kan optreden
- Een zwaar of drukkend gevoel ter hoogte van de maag
- ...
Verlies aan eetlust wordt groter de eerste drie maanden na de opstart van de chemotherapie met een minimaal herstel na vijf of meer cycli. Er kan ook worden aangetoond dat de eetlust systematisch meer hersteld wordt na stopzetting van chemotherapie (Boltong & Keast, 2012).
Behandeling
- Bij gastroparese zal de maaglediging vertraagd zijn. In dit geval kan er gestart worden met een prokineticum, zoals Primperan 10mg. Dit zal 3 keer per dag gegeven worden bij de maaltijd. Kan zowel in comprimés als intraveneus toegediend worden.
Deze medicatie zal een gunstig effect hebben op de maaglediging. Belangrijk bij de opstart van deze medicatie is dat er op voorhand een elektrocardiogram genomen wordt, in kader van eventuele cardiale problemen die zouden kunnen optreden. - Bij daling van de eetlust kan eventueel Mirtazapine 15mg per os, 1 keer per dag gestart worden. Dit geneesmiddel behoort tot de antidepressiva, maar een van de neveneffecten is dat het de eetlust zal vergroten. Dit is een wenselijk neveneffect voor de zorgvrager (BCFI, z.j.).
- Wanneer het netwerk van de oncologische zorgvrager merkt dat de inname van voeding over een korte periode sterk is afgenomen, kan het zijn dat deze extra gaan stimuleren om meer te eten. Maar dit kan averechts werken. Vandaar het belang van correcte informatie te verstrekken aan het netwerk over de reden waarom de zorgvrager minder is beginennen te eten.
- Wanneer een zorgvrager vroegtijdige verzading ervaart, is het aan te raden de voedingsvoorschriften aan te passen naar eiwit- en energierijke voeding. Deze dient dan ook aangevuld te worden met elektrolyten, sporenelementen en vitaminen (Arends et al., 2006).
- Een consultatie nutritie en dieet kan hier zeker aan de orde zijn. Er kan individueel advies gegeven worden aan de zorgvrager, zodat de voeding zo volwaardig mogelijk blijft om een verlies aan gewicht en vooral spiermassa te beperken.
Welke GVO kan je geven aan de zorgvrager?
- Probeer op regelmatige basis lichte fysieke inspanningen te doen, eventueel een korte wandeling buiten kan eetlust opwekken
- Zorg voor gevarieerde voeding
- Eet in een rustige omgeving, zonder al te veel gestoord te worden tijdens de maaltijd
- Probeer niet te veel te drinken net voor het maaltijdgebeuren
- Wanneer er soep gegeten wordt voor de maaltijd, eet deze dan ongeveer een uurtje voor de maaltijd
- Gebruik geen light producten of voedingsmiddelen, die minder suikers of vetten bevatten
- Kauw tijdens het eten goed, en vermijd het inslikken van lucht
- Tracht voeding die veel vezels bevatten te vermijden, deze zullen zorgen voor een snel gevoel van verzadiging
- Voorzie steeds een portie van de favoriete snacks, indien er een hongergevoel optreedt kunnen deze genuttigd worden
- Drink gedurende de dag voldoende (minstens 1.5l), niet enkel water, maar ook hoogenergetische dranken, zoals fruitsap of sportdrank
- Probeer gedurende de dag meer kleine maaltijden te eten uit een klein bord. Wanneer de eetlust sterk afgenomen is en er een overvol bord wordt voorgeschoteld aan de zorgvrager, zal dit een averechts effect hebben
- Probeer af en toe nieuwe voedingsmiddelen
- Voeding is belangrijk, maar dwing nooit iemand om te eten (ook belangrijk naar het netwerk toe)
- Voeg extra room, olie, echte boter, ... toe aan de maaltijd